علی‌اکبر موسوی موحدی استاد دانشگاه تهران و عضو اندیشکده علم مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در پنجمین کنگره پیشگامان پیشرفت، در جمع دانشجویان گفت: علم به معنای «ساینس» برای رسیدن به پیشرفت بزرگ، اصلاً کافی نیست؛ لازم است نظام ملی نوآورانه خود را به سمت گفتمان «علم-حکمت» پیش ببریم.
وي با بیان اینکه با موضوع «علم و سلامت به عنوان الگوی پیشرفت» سخن خواهد گفت، اظهار كرد: کره زمین زیر فشار دستاوردهای صنعتی و فناوری بد انسان، آسیب‌های اقلیمی و گرمایشی را تحمل می‌کند و این آسیب‌ها، نتیجه پیشرفت یک‌جانبه و صنعتی انسان است.
وی ادامه داد: بنا بر آموزه‌های دینی و انسانی که در قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته، ما باید زمین، یعنی خانه خود را آباد کنیم. این توسعه رایج در جهان امروزی، با وظیفه آبادی زمین منافات دارد و این گسترش و بهره‌برداری، ما را به چنین هدفی نمی‌رساند.
عضو اندیشکده علم مرکز الگوی اسلامی ایرانی افزود: سازمان بهداشت جهانی می‌گوید کشوری پیشرفته است که سلامت داشته باشد و این سلامت را در 4 محور سلامت جسمی، سلامت روحی و روانی، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی تعریف می‌کند؛ و این بخش ها را در سلامت مورد توجه قرار مي‌دهد و مهم می‌داند.
دکتر موسوی موحدی با طرح این سؤال که چگونه می‌توان به این سلامت و پیشرفت دست یافت؟ ادامه داد: تمامی مسائل به محصول دستاوردهای علمی ما، بستگی دارد. محصول ما باید با زمین و آسمان و طبیعت، سازگار باشد و با بیان علمی، زیستساختار تلقی شود که امروزه به آن محصول سبز می‌گویند. در اینجا، محصول به معنای عام خود به کار رفته و این نوع محصول، نه به طبیعت آسیب می‌زند، نه به انسان و زندگی انسانی.
عضو اندیشکده علم مرکز الگوی اسلامی ایرانی خاطرنشان کرد: برای رسیدن به چنین دستاورد و محصولی، نخست باید محیط و طبیعت را بشناسیم، یعنی به هستی‌شناسی، زیست‌شناسی و تکامل‌شناسی بپردازیم. زیرا بنا بر اعتقاد ما، علم بریده از هستی، علم نیست. کسانی که گمان می‌کنند علم بریده از هستی، واقعاً پیشرفت است، دچار توهم شده‌اند! زیرا علم، مترادف آبادانی است، اما علم بریده از هستی به ویرانی منجر می‌شود.
به گفته موسوی موحدی، ویژگی‌های دستاوردهای سبز عبارت‌اند از اینکه نخست به طبیعت آسیب نمی‌زنند و برای جامعه، خسارت ایجاد نمی‌کند؛ دوم، محصولاتی هوشمندند و همواره خود را بازتولید می‌کنند و سوم، محصولاتی حلال هستند، یعنی از قانون خداوندی پیروی می‌کنند و بازار زندگی را آشفته نمی‌سازند. محصول غیرحلال نمی‌تواند محصول سبز باشد.
وی اظهار کرد: برای رسیدن به مرحله تولید چنین محصولاتی، به علوم همگرا و بین‌رشته‌ای نیازمندیم. علم تخصصی صرف هیچگاه نمی‌تواند ما را به نتیجه مطلوب برساند. باید علم تک‌بعدی را کنار بگذاریم. مسئله بعدی، ضرورت آزمایش است؛ باید تلاش کنیم مراکز تحقیقاتی خوبی برای پیشرفت علمی ایجاد کنیم. هم علوم تجربی و هم علوم دینی و انسانی نیازمند آزمایشگاه است. چرا که آزمایشگاه، اثر بسیاری بر پیشرفت علم دارد.
عضو اندیشکده علم مرکز الگوی اسلامی ایرانی افزود: علم به معنای ساینس غربی برای رسیدن به پیشرفت بزرگ، اصلاً کافی نیست؛ لذا لازم است ما نظام ملی نوآوری خود را به سمت گفتمان «علم-حکمت» پیش ببریم که این گفتمان، خودش منطبق است با قانون طبیعت و آموزه‌های الهی در جهان.
دکتر موسوی موحدی در پایان گفت: گفتمان «علم-حکمت» تفاوت زیادی با معنای رایج علم دارد. حکمت، علمی است که خودش در بطن خودش دارای الگو است و ما می‌توانیم این الگو را از آن استخراج کنیم و برای پیشرفت به کار ببندیم.
