"خلافت اللهی انسان و الگوی اسلامی پیشرفت"، عنوان مقاله دکتر قدرت الله قربانی، استادیار فلسفه دانشگاه خوارزمی بود که در نوبت صبح پنجشنبه، در سالن2 ارائه شد. در مقدمه این مقاله، پرداختن به سر فصل‌هایی نظیر رابطه عمیق الگوهای پیشرفت و نگرش های انسان شناختی، محوریت انسان در الگوی مدرن غربی پیشرفت، توجه انسان به تامین معاش و سعادت دنیوی، محوریت انسان محوری، دنیا محوری و علم محوری در الگوی غربی پیشرفت، برخی نتایج ناگوار الگوی غربی پیشرفت برای سعادت بشر، اهمیت جهان بینی اسلامی در تمهید انسان شناسی خودکفا برای الگوی اسلامی پیشرفت و محوریت خلافت اللهی انسان در ترسیم انسان شناسی اسلامی طرح شد.
همچنین طرح موضوعاتی مانند دوبعدی بودن و دمیده شدن روح الهی در انسان، داشتن عقل، اختیار و آزادی، اهمیت تاکید خداوند بر خلقت متمایز انسان از دیگر موجودات، یعنی داشتن آفرینش الهی و صاحب روح الوهی بودن، نقش اختیار و آزادی انسان در سعادت و شقاوت او، اهمیت کمال انسان بعنوان هدف نهایی خلقت، اینکه او عصاره و بهانه هستی است و تنها موجودی است که صفاتی پایان ناپذیر دارد، به عنوان علل اعطای خلافت اللهی به انسان در این پژوه آمده است.
در مقاله دکتر قربانی مواردی نظیر وابستگی الگوی اسلامی پیشرفت به انسان‌شناسی کارآمد، نقش قرآن در معرفی مبانی و ویژگی های انسان شناسی کارآمد، محوریت خلافت اللهی در انسان شناسی توحیدی، تاکید قرآن بر بالقوه، ذاتی و تشکیکی بودن خلافت اللهی و تحقق تام آن در انسان های کامل، تاکید قرآن بر الهی بودن روح انسان، اشرفیت او بر دیگر موجودات، امکان تعالی مادی و معنوی انسان تا رسیدن به مقام بالفعل خلافت اللهی، مجهز کردن انسان به علم، اراده و اختیار و بویژه همه دیگر مخلوقات را مسخر انسان کردن، در بخش نتیجه‌گیری مطرح شده‌اند.
انسان‌شناسی در فرانظریه
"مقایسه مبانی انسان‌شناختی پیشرفت بین اسلام و لیبرال دموکراسی"، تالیف دکتر حسن رحیمی(روشن)، عنوان مقاله دیگری از مقالات ارائه شده روز دوم کنفرانس بود که در تبیین ضرورت شناخت مبناي انسان شناختي در فهم الگوي پيشرفت و توسعه، آمده: نوع تصور و ترسيم انسان مي‌تواند مبنايي جدي و تعيين كننده در تعيين مسير، چارچوب و محتواي پيشرفت باشد. از طرفي، نوع تعريف از انسان يكي از دال هاي اصلي و شايد مركزي ترين دالي است كه در دو گفتمان و دو نظام معنايي غربي و اسلامي، عاملي اصلي تفاوت جدي آنها در تعريف جهت گيري كلي و مسيريابي و همچنين تعيين محتواي پيشرفت و توسعه است. چارچوب نظری این مقاله مبتنی بر انسان شناسی مطرح در فرانظریه است و اذعان دارد: در حوزه نظریه پردازی در هر علمی با دو دسته از آثار و فعالیت های نظری روبرو هستیم: 1. نظریه پردازی محتوایی یا اصطلاحا نظریه پردازی رده اول یا سطح اول که چارچوب نظری لازم را برای بررسی موضوعات اصلی فراهم میکند. 2. نظریه پردازی رده دوم یا سطح دوم که چارچوب های فکری و نظری لازم را برای سنجش عیار یک نظریه از حیث قدرت تبیین کنندگی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.
هدف الگو؛ کاربردي کردن دانش
"مفهوم اسلامی‌بودن ابعاد هنجاری الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت"، عنوان مقاله دکتر علیرضا عالی‌پناه است که با همکاری آقایان سید صدرالدین حسینی مشهدی و محمدمهدی سلیمانی‌پور تالیف شده و به تبیین مفاهیم، توضیح مبانی تدوین ابعاد هنجاری الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت و بررسی شاخصه‌های اسلامی‌بودن ابعاد هنجاری الگو اسلامی ـ ایرانی پیشرفت تنظیم می‌پردازد. الگو در این مقاله بسته‌ای از سیاست‌ها، راهبردها، برنامه‌ها، قوانین و مقررات است که با عنایت به مجموعه‌ای مدون از انگاره‌های توصیفی و تجویزی برای رسیدن به هدفی معین تدوین شده است.هدف الگو کاربردي‌کردن دانش و ارائه‌ی نمونه‌هاي عملي و رابطه‌ی الگو با علوم انسانی همانند رابطه‌ی فن‌آوري با علوم تجربي است. این مقاله درباره مفهوم اسلامی، چنین دیدگاهی دارد: اسلام را بايد در منابع آن جست‌وجو کرد که از آن با عنوان «فرادهش» مي‌توان ياد کرد. تلفيق اسلام با جنبه‌ی ايراني الگوي پيشرفت به دو نحو متصور است:1. تدوين الگوي ايراني پيشرفت و سپس تطبيق آن بر موازين اسلام يا حداقل احراز عدم مخالفت آن با موازين مذکور. 2. تدوين الگوي اسلامي پيشرفت و سپس تطبيق آن با مقتضيات تمدن و فرهنگ ايراني يا حداقل احراز عدم مخالفت آن با اقتضائات بومی. با توجه به این که اقتضائات فرهنگ و تمدن ایرانی به صورت روش‌مند قابل احراز نیست، بنابراین، توسل به روش دوم منطقی به نظر می‌رسد.
مقالات «خطا زدایی معرفتی در مسئله رابطه سنن الهی و پیشرفت» دکتر رضا اکبری، «توسعه و جامعه آرمانی» دکتر علیرضا شجاعی زند، «شش پرسش و پاسخ آینده پژوهانه پیرامون سند پایه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» دکتر محمد رحیم عیوضی، «الزامات نظریه پردازی در عرصه پیشرفت(با تاکید بر جایگاه انسان‌شناسی)» حجت‌الاسلام یوسف‌زاده و «ضرورت بازنگری مفهوم رسالت در سند پایه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» مهندس حسین آرامی، از دیگر مقاله‌های ارائه شده در سالن2 مرکز برگزاری کنفرانس بودند.
